Với thời đại mà mạng xã hội phát triển nhanh chóng như hiện giờ, thì các bạn học sinh sinh viên chỉ cần ngồi 1 chỗ nhưng có thể biết hết thông tin ở những nơi khác trên thế giới. Nó khác xa với thời của dân 8x, chỉ có thể nghe đài và xem tivi. Hồi đó cũng có mạng internet, nhưng chủ yếu để đọc tin tức, chứ chưa có nhiều nền tảng tương tác với nhau như hiện giờ.

Cũng bởi vậy mà không ít các bạn học sinh sinh viên sau khi xem những video ở nước ngoài về phong cách, lối sống thì cũng muốn tự mình áp dụng. Nhưng sau khi áp dụng thì lại bị bố mẹ, thầy cô, người lớn phản đối. Lúc đó hầu hết phản ứng của các bạn sẽ là: “Sao ở bên nước ngoài họ làm được, mà tại sao con lại không được?”. Rồi căng hơn 1 tí thì sẽ là “Bố mẹ thật cổ hủ”, “Bố mẹ chẳng biết gì hết”, “Bố mẹ không chịu hiểu cho con”, “Bố mẹ lúc nào cũng muốn con làm theo ý bố mẹ” v.v….

Nhưng các bạn ơi …

Mỗi quốc gia có 1 bối cảnh lịch sử, văn hoá, xã hội khác nhau …

Mỗi vùng miền cũng có đặc trưng văn hoá khác nhau …

Từng gia đình trong cách ăn uống, sinh hoạt, nói năng hàng ngày … còn khác nhau cơ mà …

Vậy chúng ta làm sao có thể bê y nguyên phong cách phương Tây về Việt Nam để sống được.

Có rất nhiều lý thuyết về sự đa dạng văn hoá, nhưng tóm lại, nói một cách dễ hiểu, thì việc bình thường ở xã hội này có thể trở nên không bình thường ở xã hội khác. Đối với con cái (thế hệ trẻ tuổi) là bình thường, nhưng đối với bố mẹ (thế hệ lớn tuổi) là không bình thường.

Lấy thử 3 quốc gia để so sánh nhé: Việt Nam, Đức, Mỹ, đã thấy sự khác nhau rất lớn rồi.

Trong 3 quốc gia, Việt Nam có chỉ số về khoảng cách quyền lực cao nhất. Tức là chúng ta coi trọng tôn ti trật tự, có khoảng cách nhất định giữa những người ở vị trí khác nhau trong xã hội. Ví dụ như: giáo viên sẽ có power hơn là học sinh. Chính vì vậy, chúng ta nói chuyện với thầy cô cần dùng kính ngữ, bày tỏ sự tôn trọng. Nhưng ở Đức và Mỹ, khoảng cách quyền lực lại không rõ ràng như vậy, nên học trò và giáo viên như bạn bè, gọi tên nhau trực tiếp.

Hoặc Đức là quốc gia có chỉ số về “chủ nghĩa cá nhân” cao nhất, trong khi Việt Nam thấp nhất. Tức là ở Đức họ coi trọng tự do của cá nhân và những thông tin riêng tư. Nên ở Đức sẽ chẳng bao giờ thấy ai hỏi là “Bạn có người yêu chưa?” hay “Bao giờ lấy chồng vậy?”, vì đây là câu hỏi cá nhân riêng tư. Ở Việt Nam chúng ta, nhiều khi các bạn trẻ cảm thấy phiền vì những câu hỏi này. Nhưng cũng chính bởi vì Chủ nghĩa Cá nhân, nên ở Đức nhà nào sống biết nhà đấy, hàng xóm kiện tụng nhau vì làm ồn sau 22h, con người ít giao lưu với nhau. Nhưng ở Việt Nam chúng ta, chuyện “tình làng nghĩa xóm” hay “bán anh em xa mua láng giềng gần” là chuyện rất bình thường …

Thế nên, nhiều bạn trẻ trước khi làm gì đó luôn suy tính “Mình làm thế này thì sẽ được lợi gì?” (Chủ nghĩa cá nhân), điều đó cũng tốt, cho thấy các bạn không dễ bị bắt nạt, nhưng ở Việt Nam, liệu đây có phải là cách sống hợp lý?

Hoặc là ở cái phần “Uncertainty Avoidance”, tức là sự trốn tránh trước những gì không xác định, tức là sự trốn tránh trước những gì xảy đến bất ngờ, thì Đức là cao nhất, Việt Nam là thấp nhất. Tức là gì? Tức là nếu như có điều gì xảy đến bất ngờ, đa số người Đức sẽ thấy khó chịu, vì họ có thói quen lên lịch trước 1 thời gian rất dài (Đám cưới mời trước 1 năm). Vì lịch trình đã được thiết kế sát và cẩn thận như vậy, nên khi có điều gì bất ngờ xảy ra, họ thường không thích, khó chịu … Còn Việt Nam? Nhiều khi chúng ta cứ bảo người Việt Nam làm việc chẳng có lịch trình cụ thể gì (cũng khó chịu thật), nhưng ngược lại, chúng ta lại ứng biến rất tốt với các tình huống bất ngờ. Lịch sử hàng nghìn năm đấu tranh dựng nước giữ nước đã rèn luyện cho người Việt Nam chúng ta tinh thần khắc phục khó khăn, “cái khó ló cái khôn”, ứng biến trước tình huống … Muốn biết thêm về điều này, hãy đọc các tác phẩm kể lại cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ để thấy chúng ta đã giỏi như thế nào.

Với kinh nghiệm nhiều năm sống và làm việc ở nước ngoài, mình thấy “khả năng linh hoạt” của người Việt Nam thực sự là một cái gì đó vô cùng quý giá, rất ít quốc gia có được.

Nhưng các bạn trẻ bây giờ khi đi làm lại cảm thấy khó chịu khi lịch trình không được lên lịch trước, yêu cầu công ty Việt Nam phải như công ty Mỹ, Đức. Điều này khó lắm, vì văn hoá Việt Nam chúng ta không làm vậy được.

Thế cho nên, các bạn đừng hỏi vì sao ở nước ngoài họ làm được, ở Việt Nam lại không làm được nha. Đấy là do văn hoá quy định.

Và các bạn cũng đừng yêu cầu Việt Nam phải giống các nước khác, ví dụ: phải bớt quan tâm đến cuộc sống cá nhân của người khác, bớt làm việc không có kế hoạch, bớt nọ bớt kia đi …

Nếu bớt như thế, Việt Nam sẽ không còn là Việt Nam.

Nếu bớt quan tâm đến cuộc sống cá nhân của người khác, sẽ không có hàng đoàn cứu trợ đưa đồ ăn thuốc men đến vùng bị bão lũ, sẽ không có hàng nghìn tỉ được quyên góp cho người dân …

Nếu bớt làm việc không có kế hoạch, thì bạn cũng sẽ không thể nào chỉ mời cưới được trước 1-2 tuần như bây giờ. Bạn sẽ phải dự trù trước cả năm, bản thân bạn cũng không thể lường trước 1 năm nữa sẽ như thế nào để có thể dự trù cho đám cưới từ bây giờ …

Vì vậy, tôn trọng sự khác biệt là điều cần thiết. Tuy nhiên, chúng ta vẫn phải tự thay đổi mình để mỗi ngày mình lại tốt đẹp hơn. Ai cũng tốt đẹp hơn, thì cả xã hội nhất định sẽ tốt đẹp hơn.

Mình muốn người khác đối xử với mình như thế nào, thì hãy đối xử với người khác như vậy.

Mình không muốn bị ai đó nói xấu, thì bản thân mình phải không đi nói xấu người khác.

Mình muốn cuộc sống của mình không bị ai soi mói, thì bản thân mình đừng có soi mói và bàn luận về cuộc sống của người khác.

Nếu mỗi người đều có ý thức tự tu thân như vậy, tin chắc rằng thế giới này sẽ đẹp hơn rất nhiều.

Chỉ có điều, ở đâu chẳng có người tốt – người xấu. Chắc chắn sẽ có những người họ cảm thấy: chẳng việc gì phải sống tốt sống thiện cả, vì xã hội vốn là cá lớn nuốt cá bé.

Vậy thì kệ họ đi. Mình cứ sống sao cho không hổ thẹn là được.

Một điều nữa, là hiện giờ mạng xã hội rất phát triển, các bạn có thể bắt gặp những video kể về lối sống của một nhóm người nào đó tại một nơi nào đó trên thế giới. Các bạn cảm thấy đó chính là cuộc sống mà mình mơ ước, dẫn đến càng ngày càng chán cuộc sống hiện tại.

Thực ra, ngoại trừ việc những video đó rất có thể đã được hư cấu để câu view, thì nếu có chuyển ở một nơi như vậy, các bạn có khi cũng không sống được đâu. Ngưỡng mộ những ai đang được ở Châu Âu, có đồng cỏ xanh mướt, đồng hoa bạt ngàn, khí hậu mát mẻ, thích hợp chữa lành cho tâm hồn đầy vết thương. Nhưng đằng sau đó là phải học cách tự sửa nhà tự sửa đồ vật (vì phí nhân công đắt cắt cổ), không thể đi cà phê tán gẫu (vì ở đó, cà phê là để take away chứ không phải là không gian để giao lưu), chẳng có những buổi trà chanh hè phố (vì ở đó hè phố không được trà chanh) v.v…

Vì vậy, nếu có mệt mỏi, có áp lực, thì hãy tìm cách khắc phục một cách đúng đắn, không phải khắc phục kiểu cãi nhau với sếp hay tranh giành với đồng nghiệp. Còn nếu đã tìm cách mà vẫn không được, thì hãy tìm một nơi làm việc khác phù hợp với mình hơn. Kiếm những người có cùng tần số để làm bạn cùng.

Kiểu gì cũng có cách khắc phục mà.

Trả lời

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *