Hôm qua học giờ Giao tiếp Liên văn hoá, sinh viên có đặt câu hỏi về Sự công bằng. Sáng nay vừa dậy đã lướt ngay được chiếc video này. Các bạn cùng xem nhé.
———————–
Nội dung của video:
Giáo sư: Em ngồi bàn thứ 2, áo xanh, tên của em là gì?
SV: Alexis
GS: Alexis, mời em rời khỏi lớp học của tôi. Tôi không muốn nhìn thấy em ở lớp học này them 1 lần nào nữa.
Alex: Em không hiểu.
GS: Tôi sẽ không nói đến lần thứ 2. Cám ơn em.
Alexis thu dọn đồ và rời khỏi lớp học trong sự hoang mang và khó hiểu của cả lớp.
GS: Mục đích của Luật pháp là gì? Bạn nào có thể nói được?
SV: mỗi người nói 1 mục đích, ý kiến cuối cùng là: Sự công bằng.
GS: Rất tốt. Vậy hãy trả lời: Tôi đã đối xử không công bằng với bạn của các em, đúng không?
SV: gật đầu.
GS: Đúng vậy. Vậy, tại sao không ai trong số các em ngồi đây phản kháng lại? Sao không ai trong số các em yêu cầu tôi không được làm vậy? Thấy chưa? Tất cả những gì các em học trong 1000 giờ học cũng không thể làm bản thân các em hiểu rõ được, cho đến khi chính bản thân em ở trong hoàn cảnh ấy. Các em, không 1 ai nói gì, bởi nó không ảnh hưởng gì đến các em. Và thái độ này đã đi ngược lại những gì các em được học. Nếu các em nghĩ rằng, các em không cần thiết phải bận tâm đến nó, vì nó không phải việc của các em. Thì thầy đứng đây để nói với các em rằng: Nếu ngay từ bây giờ các em không thể mang lại sự công bằng cho người khác, thì sau này, chính bản thân các em sẽ được nếm trải mùi vị của việc bị đối xử bất công bằng.
————————-
Hành vi của thầy giáo trong video đã phản ánh rõ cái gọi là power distant, khi giáo viên có power cao hơn sinh viên, vì vậy có quyền mời sinh viên ra khỏi lớp (không bởi vì lí do gì cả). Tất nhiên, đây là thầy giáo cố tình làm vậy, để cho tất cả sinh viên có thể nếm trải tình huống thực tế.
Vậy thì chúng ta nhận ra được những điều gì:
1. Sự công bằng tuyệt đối không phải cái đã tồn tại, mà là cái mà chúng ta đã, đang, và sẽ tiếp tục đấu tranh để đạt được.
2. Chính bởi vậy, nên trong xã hội, đâu đó đều tồn tại sự bất công bằng.
3. Luật pháp được tạo ra để đảm bảo sự công bằng, nhưng cũng không thể đảm bảo 100%, vì xã hội luôn phát triển, những vấn đề mới xuất hiện, gây ra hậu quả, và luật pháp ra đời để sau này không ai bị như vậy nữa.
4. Sự tham gia của các tổ chức đoàn thể, tổ chức xã hội vào quá trình đảm bảo công bằng là rất cần thiết. Ví dụ, rất nhiều tổ chức NGO hoạt động với mục đích mang lại sự công bằng cho trẻ em, cho phụ nữ, cho trẻ em bị khuyết tật, cho phụ nữ bị bạo hành v.v…
5. Nếu có thời gian, các bạn sinh viên nên tham gia vào các hoạt động đó, để tự bản thân trải nghiệm, và làm phong phú thêm kinh nghiệm của bản thân. Và quan trọng nhất, là đứng lên và cùng nhau mang lại sự công bằng cho những nhóm người yếu thế. Như thầy giáo đã nói trong video: “CHÚNG TA PHẢI ĐẤU TRANH CHO SỰ CÔNG BẰNG”. Khi chúng ta trao đi, chúng ta mới có thể nhận về.
6. Bản thân mỗi cá nhân chúng ta hàng ngày vẫn đang sống trong sự không công bằng, vì bị ảnh hưởng bởi định kiến/hệ giá trị/hệ tư tưởng.
Ví dụ: bạn nào là con cả thì hay được bố mẹ bảo là: Con là anh/chị, con nhường em 1 tí đi nào, nó thích thì cứ cho nó. Hoặc: con là con gái, con phải chăm lo nữ công gia chánh chứ v.v…
7. Chính bởi vậy, mỗi cá nhân chúng ta nên giữ cái nhìn khách quan với việc Bất công bằng.
Chúng ta không vì cảm thấy ai đó hơn mình mà ghen tị. Vì sự thật, Bất công bằng luôn luôn tồn tại.
Ví dụ: Tránh những suy nghĩ như: “Cuộc sống thật bất công bằng, tại sao nó lại được sinh trong gia đình giàu có như vậy, còn mình hàng ngày vẫn phải đi làm thêm kiếm tiền nộp học phí”
Hoặc: “Nó sinh ra đã xinh, mình không có nhan sắc như nó, thật bất công bằng”
8. Chúng ta không thể chờ người khác mang lại sự công bằng cho chúng ta.
Ví dụ: Gia đình bạn không có network để xin học bổng cho bạn đi du học –> bạn trách cứ bố mẹ rằng: Tại sao đứa A đứa B được gia đình lo cho du học mà bố mẹ lại không lo cho con.
Hoặc: Đời thật bất công với em cô ạ. Em không được sinh ra ở thành phố lớn, được học trường tốt từ nhỏ. Nếu em sinh ra ở Hà Nội, cuộc sống của em đã khác.
Không thể như vậy.
9. Nhận thức được sự Bất công mà bản thân đang đối mặt, đồng thời nhận thức được những Ưu điểm, Nhược điểm mà bản thân có, để phát triển bản thân, phát huy điểm mạnh của mình.
Ví dụ:
(1) Nhược điểm của mình: lùn, còi, không xinh
(2) Sự bất công mà mình đã từng nhận: Không được Khoa chọn đi giao lưu sinh viên bởi vì nhan sắc không đủ (mặc dù thành tích học tập tốt, biết hát, biết nhảy, ngoại ngữ tốt).
(3) Biến đau thương thành hành động: Chú ý chăm sóc bản thân, bây giờ U40 nhưng mặt không hề có nếp nhăn, da dẻ rất mịn màng, cơ thể thon gọn, ra đường ai cũng bảo trẻ hơn tuổi rất nhiều –> Bây giờ lại xinh hơn 1 số bạn mà ngày xưa hồi đại học bạn ấy xinh hơn mình he he.
10. Bền bỉ cố gắng từng phút từng giờ từng ngày. Rồi có 1 ngày, sự bất công bằng sẽ chẳng có ý nghĩa gì với bạn nữa. Bạn đủ bản lĩnh, kiến thức, tự tin để tự đứng vững, và còn có thể giúp người khác đứng vững nữa. Khổng Tử đã nói đó: “己欲立而立人，己欲达而达人” (Kỷ dục lập nhi lập nhân, kỷ dục đạt nhi đạt nhân) –> (Bản thân muốn đứng được trong xã hội, thì nên giúp người khác cùng đứng vững; Bản thân muốn thành đạt/đạt được gì đó, cũng nên giúp người khác đạt được).
Viết ngày 4/11/2025